با توجه به رویکرد پژوهش-محور مجتمع آموزشی شهید مهدوی، پژوهش در برنامه‌ی درسی دانش‌آموزان همواره از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است و طی سال‌های گذشته دانش‌آموزان پایه‌ی نهم با سپری کردن دوره‌ی پروژه‌های گروهی جامعه و خدمت (Community Projects) و دانش‌آموزان پایه‌ی دهم با دوره‌ی پروژه‌های انفرادی (Personal Projects) برای انجام و ارائه‌ی دستآوردهای پژوهشی خود آمادگی لازم را پیدا می‌کردند. در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ مصوب شد برنامه‌ی درسی پژوهش مطابق با پیوستار تنظیم شده برای سه پایه‌ی متوسطه اول و پایه‌ی دهم (MYP)، بر اساس چهار سطح پژوهشی (Confirmation Inquiry – Structured Inquiry – Guided Inquiry – Open Inquiry ) و در قالب کلاسی با عنوان توسعه و پژوهش اجرا شود تا با ارائه سرفصل‌هایی جدید ، به پرورش هر چه بهتر ویژگی‌های یادگیرنده IB (IB learner profile) و مهارت‌های یادگیری دانش‌آموزان (ATL Skills) کمک شایانی داشته باشیم.
پیوستار پژوهش در مقطع متوسطه مجتمع شهید مهدوی: برنامه ریزی شده در چهار سطح پژوهش
| چهار سطح پژوهش و اطلاعاتی که در هر یک به دانش‌آموز داده می‌شود. | |||||
| سطح پژوهش | عنوان پژوهش | مراحل پژوهش | نتیجه پژوهش | اجرا در پایه‌های | فرایند اجرا |
| 1. Confirmation Inquiryدانش آموزان یک موضوع پژوهشی را از طریق یک فعالیت تعیین شده تجربه می‌کنند و به نتایج از قبل شناخته شده دست می‌یابند. | ⁂ | ⁂ | ⁂ | هفتم | از طریق فعالیت‌های ارزشیابی‌های نهایی مورد تایئد معاونت پژوهشی مجتمع |
| 2.Structured Inquiryدانش آموزان یک موضوع پژوهشی ارائه شده توسط معلم را از طریق یک روش تجویز شده بررسی می‌کنند. نتایج این پژوهش از قبل شناخته شده نیست و دانش آموزان موظفند خودشان به نتایج پژوهش دست پیدا کنند. | ⁂ | ⁂ | هشتم | از طریق فعالیت‌های ارزشیابی‌های نهایی مورد تایئد معاونت پژوهشی مجتمع | |
| 3.Guided Inquiryدانش‌آموزان یک موضوع پژوهشی ارائه شده توسط معلم را با استفاده از روش‌هایی که توسط دانش‌آموز طراحی / انتخاب شده بررسی می‌کنند و خودشان به نتایج پژوهش دست پیدا خواهند کرد. | ⁂ | نهم | از طریق پروژه‌های گروهی | ||
| 4.Open Inquiryدانش‌آموزان یک موضوع پژوهشی را انتخاب می‌کنند. روش‌های انجام پژوهشی توسط خود دانش‌آموز طراحی/انتخاب شده و خودشان به نتایج پژوهش دست پیدا خواهند کرد. | دهم | از طریق پروژه‌های انفرادی | |||
کلاس‌های توسعه و پژوهش بر اساس نیازهای روز جامعه و دنیای مدرن بر سه محور اصلی روش پژوهش، طراحی و کامپیوتر تعریف شد، به طوری که مُدرس هر یک از این برنامه‌های درسی از میان متخصصین محور مربوطه انتخاب شد.
محور روش پژوهش
به جهت آموزش اصولی پژوهش، در ابتدا دانش‌آموزان هر سه پایه را با مفاهیم و الفبای اولیه پژوهش IB آشنا کردیم، سپس تدریس روش علمی(Scientific method) در قالب کارگاه‌های تعاملی صورت گرفت، در پایه نهم علاوه بر موارد در نظر گرفته شده برای پایه‌های هفتم و هشتم، تمرکز دانش‌آموزان بر یادگیری کتاب آموزشی Community Projects (پروژه‌های جامعه و خدمت) نیز بود تا اطمینان حاصل شود دخترانمان آمادگی و مهارت لازم را برای (Personal Projects) پروژه‌های انفرادی پایه‌ی دهم داشته باشند .
به جهت جلوگیری از ازدیاد کارهای پژوهشی دانش‌آموزان و ارتقا سطح دستآوردهای ارائه شده در نمایشگاه سالیانه پژوهش مجتمع مقرر شد، دانش‌آموزان پروژه‌های عملی خود را از میان ارزشیابی‌های نهایی (Summative Assessments) دروس مختلف خود انتخاب کرده و پروژه‌ی انتخابی خود را به صورت گسترده‌تر و با رعایت اصول علمی پژوهش در نمایشگاه سالیانه مدرسه نمایش دهند.
برای نمونه دانش‌آموزان پایه‌ی هفتم پروژه‌ای در رابطه با ساخت ماکت سلولی داشتند که مربوط به ارزشیابی نهایی فصل ۱۱ درس زیست شناسی آن‌ها با موضوع یاخته و سازمان‌بندی آن بود، این ماکت‌ها در نمایشگاه قطب مدرسه نمایش داده شد.
محور طراحی
با توجه به ضرورت یادگیری و استفاده از نرم افزارها در زندگی روزمره و اهمیت آن‌ها در تسریع به ثمر رساندن پروژه‌ها تصمیم گرفته شد دانش‌آموزان با نرم‌افزارهای معماری آشنایی پیدا کرده و آن‌ها را برای تهیه‌ی دستآوردهای نهایی خود به کار گیرند؛ که به ترتیب پیوستار پژوهشی تنظیم شده از پایه هفتم آغاز و در پایه نهم با آموزش بیشترین تعداد نرم‌افزارها خاتمه می‌یابد .
با ظهور دستگاه‌های هوشمند و رایانه‌های شخصی برای کودکان ، برنامه‌های آموزشی متناسب برای سنین پایین‌تر بسیار رواج پیدا کرده‌اند و Autodesk برنامه‌هایی را ایجاد کرده است که می‌توانند رابطه‌ای درست مانند نرم افزار پیشرفته‌تر اتوکد برای سنین پایین ایجاد کنند و بهره‌مندی از دانش قبلی اتوکد قطعاً برای استفاده از این برنامه‌ها الزامی است . بنابراین می‌توان نتیجه گرفت با گسترش روز افزون مدل سازی در معماری ، استفاده از نرم افزارهای طراحی اهمیت ویژه‌ای یافته است و با آموزش اتوکد در مقطع متوسطه یک و تعریف پروژه‌هایی گروهی برای دانش‌آموزان در هر سه پایه با هدف رشد خلاقیت ، ارائه ایده‌های جدید ، افزایش کیفیت کار و … تمام تلاشمان را خواهیم کرد تا دانش‌آموزان مهارت محوری پرورش دهیم و شاهد ادامه این روند در مقاطع بالاتر MYP باشیم .
در پایه هفتم برای دانش‌آموزان موضوع اقلیم و معماری در نظر گرفته شد و هدف از انتخاب این موضوع آشنائی هر چه بیشتر دانش‌آموزان با اقلیم‌های چهارگانه در ایران و نحوه معماری آن‌ها بوده است که دانش‌آموزان پروژه‌های خود را به صورت پاورپوینت و پوستر ارائه دادند که در نهایت در نمایشگاه سالیانه پژوهش مجتمع شاهد ماکت متناسب با اقلیم‌های چهارگانه در ایران خواهیم بود .
دانش آموزان در پایه هشتم با موضوع آشنایی با معماران مطرح جهان پروژه‌های خود را آغاز و در نهایت پس از بررسی سبک و نحوه طراحی معمار انتخابی تمام موارد را در قالب پاورپوینت و پوستر ارائه دادند . ادامه این روند به صورت ماکتی از یک المان شهری خواهد بود .
در پایه نهم با توجه به اهمیت شناخت بناها و سبک شناسی معماری ایرانی بر آن شدیم تا موضوعات بر مبنای معمار و سبک شناسی معماری ایرانی انجام پذیرد. از این رو دانش‌آموزان با ارائه پوستر معمار و سبک معماری ایرانی را مورد بررسی قرار دادند و در ادامه ماکت بنائی ایرانی را به نمایش خواهند گذاشت .
محور کامپیوتر
طبق تجربه‌ی سال‌های قبل، دانش‌آموزان در مقاطع تحصیلی بالاتر برای تنظیم و ارائه‌ی نهایی کارهای پژوهشی خود در قالب مقالات یا فایل‌های الکترونیکی مشکلات فراوان داشته‌اند و مهارت کافی را جهت ارائه‌ی دستآوردهای پژوهشی خود نداشتند. با توجه به نقش پررنگ استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی کامپیوتر و همچنین به دلیل نیاز روز دانش‌آموزان به یادگیری این زبان‌ها که باید مطابق ظرفیت‌های روز و متناسب با زمانه و دارای قابلیت برنامه‌ریزی برای سال‌های آتی باشد، طرح درس کلاس کامپیوتر در حوزه‌ی پژوهش برای هر سه پایه‌ی مقطع متوسطه یک به گونه‌ای تنظیم شد تا دانش‌آموزان پس از به دست آوردن مهارت لازم در کار با ویندوز ، اکسل و پاورپوینت در ترم دوم تحصیلی زبان برنامه‌نویسی پایتون (python ) را آموزش ببینند و در نهایت پروژه‌ای مقدماتی در زمینه‌ی زبان برنامه‌نویسی پایتون انجام داده و ارائه دهند.
سبا عباسیون ، شبنم غلامپور / مسئول پژوهش مقطع متوسطه ۱
